Η ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ

Η Ευρώπη έκανε λανθασμένη διάγνωση της ευρωπαϊκής κρίσης και κατά συνέπεια και της ελληνικής κρίσης, χαρακτηρίζοντας την κρίση ως κρίση δημοσίου χρέους, αγνοώντας εντελώς το ρόλο και το μέγεθος των ιδιωτικών χρεών. Αυτή η διάγνωση στηρίχθηκε στη θεωρία, ότι όταν κάποιος δανείζεται από κάποιον άλλον η καταναλωτική δυνατότητα του πρώτου αυξάνεται και του δεύτερου μειώνεται με τον τρόπο που αλληλοεξουδετερώνονται.

Το αναδιανεμητικό μοντέλο του χρήματος βάσει του οποίου ο ιδιωτικός δανεισμός δεν επηρεάζει τα μακροοικονομικά μεγέθη. Σ’ αυτή τη λανθασμένη θεωρία στηρίχθηκε η διάγνωση της ευρωπαϊκής και ελληνικής κρίσης.

Δεν ελήφθη υπόψη η παγκοσμίως παραδεκτή τραπεζική προσέγγιση ότι όταν μια τράπεζα χορηγεί δάνεια και κάθε είδους χορηγήσεις δημιουργεί ένα νέο καταθετικό λογαριασμό. Αυτό ταυτόχρονα αυξάνει την καταναλωτική δυνατότητα του δανειολήπτη, χωρίς να μειώνει καθόλου την καταναλωτική δυνατότητα κανενός άλλου.

Αναλύοντας τα ανωτέρω στο επίπεδο του χρέους οδηγεί σε αλλαγή στη ποσότητα του χρήματος στην οικονομία και συνεπώς επηρεάζει σημαντικά τα μακροοικονομικά μεγέθη και όχι μόνο.

Στην Ευρώπη η κρίση επιδεινώθηκε από τις εξωφρενικές διατάξεις της συνθήκης του Μάαστριχτ, εξαιτίας των οποίων οι κυβερνήσεις αντί να αυξήσουν τις δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις, υποκαθιστώντας έτσι σε κάποιο βαθμό τη μείωση των ιδιωτικών δαπανών, τις μείωσαν.

Σήμερα μετά τις ανωτέρω διαπιστώσεις μπορούμε μετά βεβαιότητας να πούμε ότι η διόγκωση των ιδιωτικών χρεών στο οικονομικό σύστημα της χώρας είναι μη βιώσιμη, όπως μη βιώσιμο είναι και το δημόσιο χρέος όπως αυτό διαμορφώθηκε και διαχειρίζεται. Ο υπερδανεισμός ξέφυγε από κάθε έλεγχο και οι αξίες θα αρχίσουν να καταρρέουν προκαλώντας νέα κρίση χρέους.

Κάτω από αυτή τη διαμορφωθείσα κατάσταση το οικονομικό σύστημα είναι εκτός ισορροπίας. Και σε καμιά περίπτωση δε μπορεί να εξασφαλιστεί η οικονομική ανάπτυξη η οποία ούτως ή άλλως σήμερα αντιπροσωπεύει μια πολύπλοκη διαδικασία οικονομικής μεγέθυνσης και κοινωνικής αλλαγής .

Είναι προφανές ότι η σύγχρονη οικονομική ανάπτυξη και η χάραξη αναπτυξιακής πολιτικής είναι περισσότερο πολύπλοκη και ιδιαίτερα σύνθετη από ότι εμφανίζεται. Προϋποθέτει την εναρμόνιση κοινωνικών και οικονομικών στόχων, η δε αναπτυξιακή πολιτική πρέπει να καλύπτει την επιδίωξη σειράς οικονομικών και κοινωνικών μεταβολών και ως εκ τούτου επεκτείνεται σε όλο το φάσμα της οικονομίας δημόσιας και ιδιωτικής και σε όλη τη διαρθρωτική δομή και την ύφανση του κοινωνικού ιστού.

Η σύγχρονη οικονομική ανάπτυξη και η αναπτυξιακή πολιτική είναι μια διαδικασία διαδοχικών, καθοριστικών επενεργειών και αλληλοδιαδόχων καταστάσεων οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων. Το ζητούμενο δεν πρέπει να είναι η σταθερότητα αλλά η ανάπτυξη πάνω στην οποία θα στηριχθούν οι μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα σε όλους τους τομείς. Το μήνυμα πρέπει να είναι μεταρρύθμιση παντού. Πρώτο βήμα απαραίτητο για να ξεκινήσει η ανάπτυξη είναι η άμεση διαγραφή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους αλλά και του ιδιωτικού, καθώς και πλήρη αναδιοργάνωση του τραπεζικού τομέα.

Τα ανωτέρω προϋποθέτουν και απαιτούν αλλαγές στη δομή του πυρήνα ολόκληρου του κοινωνικοοικονομικού ιστού της χώρας. Η αναπτυξιακή πολιτική για να πετύχει τους στόχους μιας σύγχρονης οικονομικής ανάπτυξης απαιτείται να έχει μια εθνική στρατηγική που να μην στηρίζεται στις πελατειακές σχέσεις των πολιτικών με τους πολίτες. Διότι η διαδικασία και το περιεχόμενο της οικονομικής ανάπτυξης δεν αποτελείται μόνο από σειρά ποσοτικών αλγεβρικής μορφής σχέσεων μεταξύ αύξησης του εθνικού εισοδήματος, αύξησης της αποταμίευσης, αύξησης των επενδύσεων, αύξηση των θέσεων εργασίας, των εξαγωγών κ.λ.π. Διότι οι οικονομικοί αυτοί παράγοντες αλλά και τα μακροοικονομικά μεγέθη επηρεάζονται έντονα από κοινωνικές δυνάμεις, σχέσεις πολίτη – κράτους και αλληλεξαρτήσεις. Αυτό διότι μεταβολές στο ρυθμό ανάπτυξης και προόδου, στη δυνατότητα απορρόφησης των επενδύσεων, στο ρυθμό εφαρμογής της υψηλής τεχνολογίας και της εν γένει τεχνολογικής προόδου προϋποθέτουν αλλά και συνεπάγονται αντίστοιχες μεταβολές στην οικονομική συμπεριφορά των πολιτών, η οποία συμβάλλει στην επίτευξη αυξημένης κοινωνικής αποδοτικότητας και στην επιτάχυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης.

Κάτι που δεν έχει γίνει κατανοητό μέχρι και σήμερα από τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις της χώρας μας. Η ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ως νέα πολιτική δύναμη έχει τις δυνατότητες και τις γνώσεις, αλλά και ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης αλλά και της αναπτυξιακής πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα για να βγει στο δρόμο της ανάπτυξης χτίζοντας τη νέα οικονομία.

ΗΛΙΑΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ

Διδάκτωρ Οικονομολόγος - Δικηγόρος

Πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ